Ήλιος και χρήσιμες πρακτικές συμβουλές

5 συμβουλές για υγιή έκθεση στον ήλιο

• Αποφεύγουμε την πολύωρη,άμεση έκθεση / ειδικά τις μεσημεριανές ώρες
• Φοράμε καπέλο / γυαλιά / αντηλιακό και αναζητούμε σκιά
• Σε πολύωρη έκθεση πχ ψάρεμα / ιστιοπλοΐα φοράμε ελαφριά ρούχα - δεν αρκεί το αντηλιακό
• Φοράμε αντηλιακό και στη σκιά αλλά και σε συννεφιά και το ανανεώνουμε συχνά
• Χρησιμοποιούμε μεγάλη ποσότητα αντιηλιακου

Οι κακές συνήθειες που συνδέονται με το μελάνωμα

Υπάρχουν συνήθειες και συμπεριφορές που υιοθετούμε, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο νοσησης  από καρκίνο του δερματος και ειδικά από μελάνωμα.

• Σε αυτές περιλαμβάνεται η πολυωρη ηλιοθεραπεία /έκθεση στον ήλιο που οδηγεί σε ηλιακά εγκαύματα . Υπάρχει άμεση συσχετιση ανάμεσα σε ηλιακά εγκαύματα ειδικα κατά την παιδική ηλικία και στον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος .

Η μεγάλης έντασης σε μικρό χρονικό διάστημα έκθεση στον ήλιο (καλοκαιρινή άδεια διακοπών) επιβαρύνει πολύ το δέρμα και μας καθιστά ευάλωτους στο μελάνωμα.

• Εξίσου επιβλαβής είναι η χρήση τεχνητών πηγών μαυρίσματος (σολαριουμ) και μάλιστα η χρήση τους πριν την ηλικία των 30 έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο μελανώματος.
• Η αμέλεια εξέτασης των σπιλων (ελιών) από δερματολόγο οδηγεί σε καθυστερημένη διάγνωση ενδεχόμενης κακοήθειας και αστοχία στην πρόληψη του μελανώματος.

Ποια τα κριτήρια επιλογής του αντηλιακού;

Η επιλογή του κατάλληλου αντιηλιακου είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματική προστασία αλλά και την άνετη εφαρμογή του. Τα κριτήρια που θα επιλέξουμε το αντιηλιακό μας είναι τα εξής:

1. Υψηλή προστασία για uva και  uvb ακτινοβολία αλλά και από την υπέρυθρη (IR) και το μπλε φως.
2. Φωτοσταθεροτητα/ σύνθεση ανθεκτική στο νερό (δεν υπάρχουν πραγματικά αδιάβροχα αντηλιακά)
3. Συσταση κατάλληλη για αντίστοιχο τύπο δέρματος πχ με φυσικά φίλτρα για δυσανεκτικα/ αλλεργικά /Χρησιμοποιούμε παιδικά δερματα, με ματ αποτέλεσμα για λιπαρά, με πλούσια σύσταση για ξηρά,  με αντιοξειδωτικά συστατικά για αντιγήρανπεριοχήση.λάδια
4. Υφή αναλογη της περιοχής που εφαρμόζεται (σε αντρικές εντριχες περιοχές διαφανες υφές χωρίς κατάλοιπα, σε μεγάλες περιοχές σώματος γαλακτωματα και)

* Τα ύποπτα σημάδια που πρέπει να γνωρίζεις

Οποιαδήποτε αλλαγή σε προϋπάρχουσα ελια η εμφάνιση νέας ελιάς, πρέπει να ελέγχεται από δερματολόγο. Γι αυτό σημαντική είναι η τακτική αυτό- εξεταση του δερματος για να διαπιστώσουμε τις παραπάνω αλλαγές. Μας προβληματίζει αλλαγή στο μέγεθος, το χρωμα, την περίμετρο της ελιάς, αλλά και αυτόματη αιμορραγία (χωρίς τραυματισμό) η και επίμονος κνησμός στην ελια. Γενικά ελιές άνω των 5 χιλιοστών πρέπει να ελέγχονται ενώ καινούριες μελαγχρωματικες βλάβες μετά την ηλικία των 18-20 πρέπει να εξετάζονται. Ειδικά άτομα με πολλες ελιες, οικογενειακό ιστορικό μελανωματος, ανοιχτόχρωμο δέρμα, ιστορικό μεγαλης ηλιοεκθεσης, πρέπει να εξετάζονται συχνοτερα.Ο δερματολογος μπορεί να μας καθησυχάσει αλλά και να διαγνώσει μια ύποπτη βλάβη. Ειδικά εργαλεία εξέτασης είναι το δερματοσκοπιο, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα ψηφιακής απεικόνισης και χαρτογράφησης των ελιών .

* Ασφαλής έκθεση στον ήλιο και για τα παιδιά

Ειδικά τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται ιδιαίτερα από τον ήλιο.

Επειδή η υπεριώδης ακτινοβολία είναι παράγοντας κινδύνου για μελάνωμα και δρα αθροιστικά από την παιδική ηλικία, θα πρέπει κύριο μέλημα των γονιών να είναι η αποτελεσματική προστασία των παιδιών τους από τον ήλιο από την πρώτη ημέρα ζωής τους. Τονίζεται κι επισημαίνεται από όλους τους ειδικούς η αναγκαιότητα αποφυγής της άσκοπης έκθεσης στον ήλιο και της αποτελεσματικής αντιηλιακής προστασίας καθώς η ικανότητα των παιδιών να επιδιορθώνουν τις μεταλλάξεις που προκαλεί στο δέρμα τους ο ήλιος είναι αναποτελεσματική σε σχέση με των μεγάλων. Τα εγκαύματα από τον ήλιο στην παιδική ηλικία είναι ο Νο 1 προδιαθεσικός παράγοντας για μελάνωμα στη μετέπειτα ζωή τους.

Ειδικά για ανοιχτόχρωμα παιδιά, για παιδιά με πολλές ελιές ή παιδιά που στο οικογενειακό τους περιβάλλον υπάρχει ιστορικό μελανώματος, η αντιηλιακή προστασία είναι ζωτικής σημασίας . Στα βρέφη  συστήνεται η αποφυγή άμεσης έκθεσης εντελώς ενώ στα μικρα παιδιά αντιηλιακά ρούχα είναι απαραίτητα. Στα μεγαλύτερα παιδιά η χρήση αντιηλιακου πρέπει να γίνεται συνήθεια και βέβαια το παράδειγμα να δίνουν οι γονείς.

* Μετά τις διακοπές: τώρα είναι η πιο κατάλληλη εποχη για να κάνεις έναν έλεγχο σπίλων ώστε να μπορείς να παρακολουθείς και να εντοπίσεις έγκαιρα τυχόν αλλαγές στις ελιές στο δέρμα σου.